Praktijkcursus HRV & leefstijl
De relatie tussen HRV en leefstijl
Hartritmevariabiliteit (HRV) verwijst naar de variatie in tijdsintervallen tussen opeenvolgende hartslagen. Het is een belangrijke indicator van de gezondheid van het autonome zenuwstelsel en het immuunsysteem. Tevens geeft de HRV informatie over de algehele fysiologische en psychologische toestand van een individu en is de HRV een voorspellende factor voor de “gezondheidsspanne”, het aantal jaren waarin je gezond blijft.
De relatie tussen HRV en leefstijl is complex, maar er zijn verschillende manieren waarop leefstijlkeuzes invloed kunnen hebben op HRV:
- Lichaamsbeweging: Regelmatige fysieke activiteit kan de HRV verhogen. Aerobe oefeningen, zoals hardlopen of fietsen, zijn bijzonder effectief in het verbeteren van de HRV, omdat ze het autonome zenuwstelsel sterker en veerkrachtiger maken.
- Slaap: Kwalitatieve en kwantitatieve aspecten van slaap hebben een directe invloed op de HRV. Goede slaapgewoonten kunnen leiden tot een hogere HRV, terwijl slaaptekort of slechte slaapkwaliteit kan leiden tot een lagere HRV.
- Stressmanagement: Chronische stress kan een negatieve impact hebben op de HRV. Technieken zoals meditatie, yoga en ademhalingsoefeningen kunnen helpen de HRV te verhogen door de activatie van het parasympathische zenuwstelsel, dat verantwoordelijk is voor rust en herstel.
- Voeding: Een gezond dieet, rijk aan omega-3 vetzuren, antioxidanten en vezels, kan de HRV verbeteren. Voeding kan de ontstekingsniveaus in het lichaam beïnvloeden, wat op zijn beurt de HRV kan beïnvloeden.
- Alcohol- en tabaksgebruik: Overmatig alcoholgebruik en roken zijn gerelateerd aan een lagere HRV. Het vermijden van deze stoffen kan bijdragen aan een verbeterde HRV.
De relatie tussen HRV en leefstijl is tweezijdig. Een gezonde leefstijl helpt bij het verhogen van de HRV en omgekeerd, zorgt een hoge HRV tot een verbeterde werking van het autonoom zenuwstelsel met als gevolg een betere slaap, een hoger fitness niveau en een verbetering van het vermogen om te ontspannen en te herstellen.
Mijn Leefstijl Plan model
Bij “leefstijl” wordt vaak gedacht aan goed slapen, gezonde voeding en voldoende beweging. Echter, als je kijkt naar mensen die zeer oud worden in goede gezondheid, dan spelen andere factoren een net zo grote rol: een gezonde balans tussen stress en herstel, verbinding voelen met jezelf en met je omgeving, het leven de moeite waard vinden en goed om kunnen gaan met alles wat op je pad komt. Al deze elementen zijn vervat in het model “Mijn Leefstijl Plan”, ontwikkeld door docenten Daniëlle Matto en Erik van den Top, dat de basis vormt voor deze cursus.
Relatie gedrag en gezondheid zichtbaar maken
Met alleen kennis over de relatie tussen HRV en leefstijl wordt echter nog geen gezondheidseffect bereikt. Daar is een gezonde gedragsverandering voor nodig! In deze cursus krijg je een scala aan technieken om cliënten te helpen bij een duurzame gezonde gedragsverandering.
Meten is weten! Het zichtbaar maken van het effect van activiteiten en omstandigheden op de HRV leidt tot bewustwording van het effect van leefstijl op de gezondheid. Dit inzicht kan een positieve bijdrage leveren aan de motivatie om de gedragsverandering vol te houden.
In de cursus wordt gewerkt met de Firstbeat Life hartslagmeter, die je zelf gedurende 3 maanden ter beschikking krijgt. Hieronder lees je meer over deze methode.
Inhoud van de cursus
In de praktijkcursus “HRV & Leefstijl” leer je HRV metingen combineren met gezonde leefstijlinterventies binnen een holistische visie op gezonde gedragsverandering.
Je leert welke mogelijkheden er zijn op het gebied van HRV metingen, zowel kortdurende metingen die een weergave geven van de werking van het autonoom zenuwstelsel als meerdaagse HRV metingen, waarbij je inzicht krijgt in het effect van leefstijl op de slaap, op de stress-herstelbalans en op de fysieke vitaliteit.
Zelf ervaren staat centraal! Ontdek welke oefeningen leiden tot een tijdelijke HRV verhoging om te ontspannen of te herstellen na stress en wat je kunt doen om je HRV structureel te verhogen teneinde je fysieke en mentale gezondheid te verbeteren. Ook ga je je eigen leefstijl monitoren met de Firstbeat Life hartslagmeter (een 3-maanden abonnement op Firstbeat Life ontvang je als onderdeel van de cursus).
Om deze praktische onderdelen in een kader te plaatsen wordt aandacht besteed aan de psychologie van gedragsverandering met inzichten vanuit de polyvagaal theorie en leer je praktische tools en technieken om gedragsverandering te registreren, stimuleren en evalueren, zoals de Habit Share app en de “Commitment checkup” via schaalwandelen.
Leerdoelen
- de cursist heeft up-to-date kennis over het effect van leefstijlfactoren op de fysieke en mentale gezondheid
- de cursist heeft een basiskennis van het fenomeen hartritmevariabiliteit (HRV)
- de cursist heeft een goed beeld van de mogelijkheden van HRV meting om het effect van leefstijl in kaart te brengen
- de cursist beschikt over een scala aan interventies, die ingezet kunnen worden voor verbetering van de fysieke en mentale gezondheid via HRV verhoging
- de cursist beschikt over technieken om cliënten effectief te begeleiden bij het proces van duurzame gedragsverandering
Doelgroep
Zorgprofessionals HBO/WO geschoold, met interesse in de relatie tussen leefstijl en gezondheid, zoals fysiotherapeuten, oefentherapeuten en psychologen.
Groepsgrootte
8-16 deelnemers
Firstbeat Life
Firstbeat Life is een lichtgewicht hartslagmeter, waarmee op elk gewenst moment een meting van 1, 2, 3, 4 of 5 dagen gestart kan worden. De meter vertaalt de hartslag en beweging naar een weergave van het stressniveau. Noteer tijdens de meting in een app de activiteiten en slaapperiode om de link te leggen tusssen het stressniveau en de leefstijl. Ben je echt ontspannen tijdens een pauze of tijdens TV kijken? Lukt het slapen goed na een avond sporten? Hoe stressvol zijn je werktaken? Meten nodigt uit tot experimenteren! Aan het eind van elke meetperiode vind je een uitgebreide rapportage in de app. Firstbeat Life is dé manier om het effect van een gezonde leefstijlverandering te monitoren! Vergelijk metingen over de tijd en ontdek het effect van je leefstijlverandering op je stress-herstelbalans, je slaap en je fitness niveau. Hoe het werkt kun je zien in deze video.
Als deelnemer aan de cursus krijg je de Firstbeat Life voor 3 maanden in gebruik.
Uitvoeringsdata
Locatie:
Eenhoorn, Amersfoort
Kosten:
€ 675,– inclusief koffie/thee/lunch, een 3 maanden gebruik van de Firstbeat Life hartslagmeter, toegang tot de online leeromgeving met de Mijn Leefstijl Plan cursus, 2 cursusdagen en een 30 minuten online afrondende individuele sessie.
Korting mogelijk voor leden van de NVPA, NFP, CSR, stichting Burnout en Stress en Biofeedback Vereniging Nederland. Zie scholingskalender.
Accreditatie
- Accreditatiebureau fysiotherapie (KNGF/Keurmerk): 18 punten
- Ergotherapie Nederland (ADAP): wordt aangevraagd
- VvOCM (oefentherapeuten): wordt aangevraagd
- Leefstijlcoaches (BLCN): in aanvraag
- Register vaktherapie: wordt aangevraagd
Erik van den Top, Health & Performance coach en HRV practitioner/researcher met specialisaties in leefstijl, gedragsverandering, positieve psychologie en biofeedback.
Inhoud cursusdag 1
- HRV & Leefstijl
- HRV meten: demonstratie met de NeXus-10
- De invloed van leefstijl op gezondheid: Mijn Leefstijl Plan model
- Firstbeat Life (deelnemers ontvangen Firstbeat hartslagmeter, incl. instructie voor gebruik)
- Mijn Leefstijl Plan: Herstellende slaap & HRV meten tijdens de slaap
- Mijn Leefstijl Plan: Voeding en de relatie met gezondheid
- Mijn Leefstijl Plan: Fysieke vitaliteit & korte bewegingsoefeningen
- Holistische visie op gedragsverandering
Inhoud cursusdag 2
- Evaluatie huiswerk: ervaring met Firstbeat meting
- Analyseren van je eigen Firstbeat meting
- Terugkoppelen Firstbeat meting
- Mijn Leefstijl Plan: Innerlijke balans, stress en herstel
- Zelfregulatie-vaardigheden voor tijdelijke en structurele HRV verhoging
- Mijn Leefstijl Plan: Verbonden voelen – Waardevol leven – Veerkrachtige mindset
- Borgen van motivatie om gezond te leven
Inhoud online modules
- Module Gedragsverandering
- Mijn Leefstijl Plan online cursus
- Lijst publicaties HRV & Leefstijl